مفهوم فساد اداری در نظام آموزش دولتی

زمینه: مبارزه با اشکال مختلف فساد اداری در نهادهای مختلف اجتماعی در طی دهه گذشته مطمح نظر مجامع بین‌المللی و دولتها برای تحقق اهداف حکمرانی مطلوب از جمله شفاف‌سازی، مسؤولیت‌پذیری و پاسخگویی قرار گرفته است. در این میان تشخیص، پیشگیری و مبارزه با فساد اداری در نظام آموزشی به دلیل وسعت، ماهیت، حساسیت و پیچیدگیهای آن با مشکلات جدی مواجه است، از این‌رو به نظر می‌رسد واکاوی جوانب مختلف مفهوم فساد اداری در نظام آموزشی با مدد از تجارب بین‌المللی در تحقق اهداف مذکور مفید باشد.   روش‌کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- کتابخانه‌ای بوده است که اطلاعات آن از طریق بررسی اسناد و مدارک موجود مرتبط و به شیوه استنادی، گردآوری و با توجه به سؤوالات پژوهش، تدوین شده است.   یافته‌ها: فساد اداری در بخش آموزش دولتی به معنای استفاده نظام‌مند از اختیارات دولتی برای کسب منافع شخصی است که اثری قابل توجه بر مقوله های دسترسی به نظام آموزشی، کیفیت آموزش، برابری در بهره‌مندی از فرصتهای آموزشی دارد که این امر می‌تواند در سطوح مختلف وزارتخانه‌ای، استانی یا مدرسه‌ای و در قالب اختلاس، رشوه، تخلف، اخاذی، پارتی بازی رخ بدهد که نمونه‌های آن را می‌توان در حیطه‌های ساخت مدارس، استخدام، ارتقاء، انتصاب، رفتار و سلوک کادر آموزشی، تامین و توزیع مواد و تجهیزات آموزشی و غیرآموزشی، تخصیص وجوه ویژه، امتحانات و مدارک تحصیلی مشاهده کرد.   نتیجه‌گیری: برای پیشگیری و مبارزه با فساد اداری در نظام آموزش دولتی باید ضمن شناسایی مؤلفه‌ها، اشکال و حوزه‌های فساد اداری، به ایجاد و حفظ سامانه‌هایی شفاف در تصویب قوانین مرتبط، تقویت توانمندیهای اداری برای افزایش مسؤولیت‌پذیری و افزایش مشارکت ذی‌نفعان همت گماشت.